Wstępną decyzję dotyczącą wyboru przedmiotów na egzaminie dojrzałości, uczniowie podejmują właściwie już w momencie przystąpienia do procesu rekrutacyjnego do szkoły średniej, czyli niespełna trzy lata wcześniej. Dzieje się tak, ponieważ w każdej klasie prowadzony jest program z wybranych przedmiotów na poziomie rozszerzonym. Dzięki temu, uczeń powinien być przygotowany do przystąpienia do egzaminu z wybranego przedmiotu.
Które egzaminy są obowiązkowe?
Każdy absolwent szkoły średniej, decydujący się na przystąpienie do egzaminu dojrzałości, ma obowiązek przystąpić do czterech egzaminów pisemnych oraz dwóch egzaminów ustnych. Są to:
1. egzamin z języka polskiego na poziomie podstawowym;
2. egzamin z języka obcego nowożytnego na poziomie podstawowym, do wyboru spośród: angielskiego, francuskiego, hiszpańskiego, niemieckiego, rosyjskiego, włoskiego;
UWAGA: W przypadku osoby uczęszczającej na zajęcia z języka mniejszości narodowej, uczeń również zobowiązany jest do przystąpienia do egzaminu z tego przedmiotu. Jeżeli język mniejszości narodowej jest tożsamy z jednym z proponowanych języków obcych nowożytnych (np. język niemiecki), uczeń jest zobowiązany do przystąpienia do egzaminu z innego języka obcego nowożytnego niż język, którego uczył się jako język mniejszości narodowej.
3. egzamin z matematyki na poziomie podstawowym;
4. egzamin z wybranego przedmiotu na poziomie rozszerzonym.
5. egzamin ustny z języka polskiego, języka regionalnego lub języka mniejszości narodowej bez określania poziomu;
6. egzamin ustny z języka obcego nowożytnego.
UWAGA: egzamin ustny z języka obcego nowożytnego musi zostać przeprowadzony z tego samego języka, co egzamin pisemny na poziomie podstawowym.
Co z egzaminami dodatkowymi?
Uczeń ma obowiązek przystąpić do jednego, wybranego egzaminu na poziomie rozszerzonym. Co istotne, w przeciwieństwie do egzaminów na poziomie podstawowym, nie ma konieczności uzyskania 30%, aby egzamin został uznany za zaliczony. Warunkiem koniecznym jest jedynie sama obecność na egzaminie.
Poza jednym obowiązkowym egzaminem na poziomie rozszerzonym, każdy z uczniów ma możliwość przystąpienia jeszcze do pięciu innych egzaminów. Oznacza to, że możliwe jest przystąpienie łącznie do sześciu egzaminów na poziomie rozszerzonym.
WAŻNE: w przypadku egzaminów z języków obcych istnieje możliwość dodatkowego wyboru pomiędzy poziomem rozszerzonym, a dwujęzycznym.
Oto lista przedmiotów maturalnych:
1. biologia;
2. chemia;
3. fizyka;
4. filozofia;
5. geografia;
6. historia;
7. historia muzyki;
8. historia sztuki;
9. informatyka;
10. język łaciński i kultura antyczna;
11. język mniejszości narodowej (ukraiński, litewski, białoruski);
12. język obcy nowożytny (angielski, rosyjski, włoski, niemiecki, hiszpański, francuski);
13. język polski;
14. język regionalny (kaszubski, łemkowski);
15. matematyka;
16. wiedza o społeczeństwie.
WAŻNE: w przypadku języków regionalnych, języków mniejszości narodowej oraz w przypadku języka obcego nowożytnego na poziomie dwujęzycznym, uczeń ma możliwość przystąpienia do egzaminu również w formie ustnej.
Jestem uczniem klasy humanistycznej. Czy mogę przystąpić do egzaminu z matematyki na poziomie rozszerzonym?
Oczywiście! Wybranie zgodnego z naszymi zainteresowaniami profilu klasy ma jedynie ułatwić przygotowanie do egzaminów dojrzałości, do których najprawdopodobniej będziemy chcieli przystąpić. Wybór klasy nie determinuje jednak tego, które matury na poziomie rozszerzonym wolno uczniowi zdawać.
W związku z tym, absolwent klasy z programem z języka polskiego, historii i wiedzy o społeczeństwie nie tylko nie ma obowiązku przystępowania do wszystkich trzech egzaminów na poziomie rozszerzonym, ale i ma możliwość wyboru zupełnie innego zestawu matur, np. chemii, biologii i geografii. Decydując się jednak na takie rozwiązanie, warto dobrze się zastanowić, czy możliwym jest przygotowanie się ze wszystkim przedmiotów w stopniu co najmniej zadowalającym. W końcu nie bez powodu uczniowie klas profilowanych mają nawet po 7-8 lekcji tygodniowo z danego przedmiotu kierunkowego.
W jaki sposób mogę wyrazić chęć przystąpienia do egzaminu dojrzałości?
Dokumentem potwierdzającym wolę przystąpienia do egzaminu dojrzałości jest tzw. deklaracja maturalna. Po jej wypełnieniu jesteśmy zobligowani do uczestniczenia w egzaminach wskazanych przez nas w dokumencie. Oprócz wszystkich danych oraz przedmiotów obowiązkowych, należy uwzględnić tam również egzaminy dodatkowe (w tym te, z których uczeń jest zwolniony wskutek uzyskania tytułu finalisty lub laureata etapu centralnego olimpiady przedmiotowej). Wtedy jednak, oprócz dostarczenia deklaracji, należy przynieść stosowne zaświadczenie, informujące o uzyskaniu tytułu.
Standardowo, wstępną deklarację maturalną uczniowie wypełniają jeszcze we wrześniu. Istnieje możliwość jej modyfikacji aż do lutego, kiedy to upływa termin dostarczenia ostatecznej deklaracji. Po złożeniu ostatecznej deklaracji maturalnej, nie ma możliwości jej modyfikowania. W związku z tym, w przypadku nieprzystąpienia do egzaminu maturalnego z przedmiotu, który znalazł się w ostatecznej deklaracji maturalnej, skutkuje to otrzymaniem 0% z tego egzaminu na świadectwie maturalnym.
W jakich sytuacjach mogę być zwolniony z przystąpienia do danej części egzaminu dojrzałości?
Z egzaminu maturalnego może zostać zwolniona osoba, która uzyskała tytuł laureata lub finalisty etapu centralnego olimpiady przedmiotowej.
Poniżej przedstawiamy wykaz konkursów, dzięki którym finalista lub laureat etapu centralnego otrzymuje 100% punktów z określonej części egzaminu:
1. Olimpiada Biologiczna (biologia);
2. Olimpiada Chemiczna (chemia);
3. Olimpiada Filozoficzna (filozofia);
4. Olimpiada Fizyczna (fizyka i astronomia);
5. Olimpiada Geograficzna (geografia);
6. Olimpiada Historyczna (historia);
7. Olimpiada Artystyczna (historia sztuki, historia muzyki – w zależności od wybranej ścieżki);
8. Olimpiada Informatyczna (informatyka);
9. Ogólnopolska Olimpiada Języka Angielskiego (język angielski);
10. Olimpiada Języka Białoruskiego (język białoruski);
11. Olimpiada Języka Francuskiego (język francuski);
12. Olimpiada Języka Hiszpańskiego (język hiszpański);
13. Olimpiada Języka Łacińskiego (język łaciński i kultura antyczna);
14. Ogólnopolska Olimpiada Języka Niemieckiego (język niemiecki);
15. Olimpiada Literatury i Języka Polskiego (język polski);
16. Olimpiada Języka Rosyjskiego (język rosyjski);
17. Olimpiada Matematyczna (matematyka);
18. Olimpiada Wiedzy o Polsce i Świecie Współczesnym (wiedza o społeczeństwie).
Które przedmioty wybrać?
Kompletując deklarację maturalną, warto już wcześniej być zorientowanym, jakie kryteria przyjęć obowiązują na kierunkach studiów, którymi jesteśmy wstępnie zainteresowani. Służą temu różnego rodzaju informatory uczelniane oraz platformy rekrutacyjne.
Poniżej przedstawiamy strony, na których znajdują się listy kierunków wraz z kryteriami przyjęć wybranych uczelni w Polsce:
- Uniwersytet Warszawski: link;
- Uniwersytet Jagielloński: link;
- Politechnika Warszawska: link;
- Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie: link;
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu: link.
Większość szkół wyższych na chwilę obecną opublikowała kryteria przyjęć wyłącznie na najbliższy rok akademicki. Niemniej, warto już teraz zapoznać się z obecnymi kryteriami przyjęć. Niestety nie posiadamy gwarancji, że kryteria te pozostaną niezmienione, jednak rzadko zdarza się, że warunki rekrutacji ulegają drastycznej zmianie.
Warto wobec tego co jakiś czas sprawdzać, czy oferta została zaktualizowana. Zmiany w warunkach rekrutacji powinny zostać publikowane najpóźniej do końca roku kalendarzowego, jednak w znakomitej większości pojawiają się one wcześniej. Dlatego bądźcie czujni!
Nurtują Cię pytania dotyczące egzaminu dojrzałości lub rekrutacji na studia? Szukasz kursów, które pomogą Ci przygotować się do matury? Napisz do nas na Facebooku lub wypełnij formularz znajdujący się na stronie. Z przyjemnością rozwiejemy wszystkie Twoje wątpliwości :)
